Composieten... een sterk staaltje lichtgewicht!
Composieten.. een sterk staaltje lichtgewicht!
Composiet is hét materiaal van de toekomst. De inzet ervan kan bestaande producten lichter en sterker maken, maar ook de ideale keuze zijn bij de ontwikkeling van nieuwe producten. De vliegtuigindustrie heeft het gebruik van composieten al jaren omarmd, maar er zijn nog eindeloos veel meer toepassingen in even zoveel sectoren. Denk bijvoorbeeld aan frames van racefietsen of masten van zeilboten. Het programma World Class Composites Solutions (WCCS) staat in het teken van kennisdeling en (gezamenlijk) innoveren. Rudmer Heij en Alex Berhitu zijn vanuit de NOM betrokken bij WCCS en vertellen over het belang van het programma.
Composieten zijn alleskunners
‘Het mooie van composieten is dat er oneindig veel verschillende toepassingen denkbaar zijn. Ze zijn waardevol voor heel veel verschillende bedrijven en sectoren, maar de implementatie staat nog niet overal op het netvlies. Daarom biedt WCCS kennis, ervaring en expertise op het gebied van dit materiaal’, begint Berhitu. ‘Veel mensen vragen wat een composiet precies is en eigenlijk komt het neer op een combinatie van twee materialen die elkaar aanvullen qua eigenschappen. Bijvoorbeeld een lichter gewicht of meer flexibiliteit in combinatie met sterkte. Composieten kunnen metaal vervangen, maar ook hout of andere materialen.’
Inzet op florerend ecosysteem in de regio
De vliegtuigindustrie is al vroeg gevallen voor de voordelen van composiet, juist omdat hier de combinatie van licht én sterk cruciaal is. De bevindingen vanuit jaren van intensief onderzoek bij Fokker, leading partner in WCCS, worden nu gedeeld binnen het netwerk en Fokker hoopt natuurlijk nieuwe inzichten op te doen, maar heeft ook belang bij een florerend bedrijfsleven in de regio. Heij: ‘De voordelen van composieten reiken zeker verder dan de vliegtuigindustrie. Het gebruik van deze materialen heeft namelijk veel voordelen, onder meer op het gebied van gewichtsbesparing. De bijbehorende kostenbesparing kan zeer interessant zijn voor het mkb. Voorbeeld hiervan zijn de kipperbakken van Fiby. Deze zijn gemaakt van composiet in plaats van staal en daardoor zijn ze veel lichter. Hierdoor wordt er brandstof bespaard of kan er juist meer lading mee worden genomen.’
Onderzoeken, opleiden, implementeren
Een ecosysteem is niet in een dag gebouwd. Het vraagt inzet van alle partners binnen het netwerk, maar ook andere relevante partijen vanuit Noord-Nederland. Om composieten te kunnen doorontwikkelen is er enerzijds onderzoek nodig. Anderzijds zijn vakmensen onmisbaar voor de verwerking ervan. ‘Stenden Hogeschool is één van de partners van WCCS.
Zij willen kennis ophalen om zo hun opleidingen aan te kunnen passen en zo mensen te leveren die de expertise hebben om het gebruik van deze materialen ook daadwerkelijk te implementeren’, legt Berhitu uit. Ook de Provincie Drenthe participeert. ‘Fokker zit in Hoogeveen en in Drenthe zitten meerdere bedrijven die actief zijn met composieten. Inzet op innovatie op dat vlak zorgt voor meer werkgelegenheid.’
Kijken, luisteren en doen
Composieten kunnen ook interessant zijn buiten de maakindustrie. Berhitu: ‘Denk aan het materiaal dat voor protheses gebruikt wordt in de zorg. Maar ook voor architecten en stedenbouwkundigen is het goed om kennis te nemen van de mogelijkheden van composieten. Ze kunnen van grote waarde zijn voor het ontwerpen van gebouwen of stadsmeubilair. En vergeet de automotive-sector niet. Kijk, Fokker en andere vliegtuigbouwers gebruiken composiet al heel erg lang.
Als er ergens strenge regelgeving is, dan is het wel in die industrie. Het loont echt om de mogelijkheden te onderzoeken.’ Om kennis te delen en expertise uit te wisselen, worden er vanuit WCCS verschillende activiteiten georganiseerd. Ook lopen er meerdere deelprojecten waarin ingezoomd wordt op specifieke vraagstukken, de zogenaamde werkpakketten. Heij: ‘Het is belangrijk dat we onze ogen openhouden voor bedrijven die composieten kunnen gebruiken in hun producten. Dit materiaal biedt namelijk interessante kansen die mogelijk tot meer business kunnen leiden. We willen weten wat deze bedrijven nodig hebben om daadwerkelijk met composiet aan de slag te kunnen. Hoe beter we dit weten, des te beter we onze activiteiten daarop kunnen richten en des te sterker het potentiële ecosysteem van bedrijven wordt.’
WCCS partners: NOM, Fokker, Stenden PRE, TU Delft, TNO, RUG, S[&]T, QSight IT, Hanzehogeschool Groningen, Boikon, Vanenburg Software, 3D Value
Pssst dit interview verscheen eerder op de website van De NOM