VAN CONSUMENT TOT PRODUCENT
 

Eigenlijk ben ik altijd de laatste schakel in de korte keten. Ik koop eieren langs de weg of bestel een lokaal biertje van de kaart. Hier kwam verandering in toen ik in een huis kwam te wonen waar een mooie pruimenboom in de tuin staat. Onze pruimenboom gaf gul en samen met mijn zoontjes plukte ik emmers vol. Met mijn vriendin haalde ik de vele pitten uit de pruimen. Nog nooit in mijn leven had ik jam gemaakt maar opeens stond ik twee avonden lang in pannen te roeren. We hadden overal aan gedacht; van mooie potjes tot eigen ontworpen etiketten. Maar de jam, hetgeen waar het natuurlijk echt om ging, bleek veel te zoet en er zaten ook nog eens geleiklontjes in. Dit wilde ik niet aan anderen verkopen. Dat jaar bleef de keten kort, de jam kwam ons huis namelijk niet uit. Het jaar erop smaakte de jam fantastisch maar was het aan de dunne kant. Jam maken blijkt geen sinecure. Toch wat potjes verkocht maar niet met volle trots. Dit jaar hadden we weer een hele goede oogst maar jam maken voor de verkoop zag ik niet zitten. Tot zover mijn avontuur op een nog wat onzekere plek in de korte keten.

DE KORTE KETEN

De korte keten, wat bedoelen we daar eigenlijk mee? De EU hanteert de volgende definitie:

“Een korte voedselketen is een toeleveringsketen met een beperkt aantal marktdeelnemers die zich inzetten voor samenwerking, lokale economische ontwikkeling en nauwe geografische en sociale betrekkingen tussen voedselproducenten, -verwerkers en consumenten.”

Maar ja, wat is een beperkt aantal marktdeelnemers? Wat zijn een nauw geografische betrekkingen? Is dat 20 kilometer, is dat Noord-Nederland, Noordwest Europa? Hier kan je uiteraard verschillend over denken. Wat in mijn ogen belangrijk is in een korte keten is dat de producent en consument elkaar weer beter kennen, direct communiceren, een band opbouwen. Is er iets mis of wil je meer informatie, dan kun je dat vaak laagdrempelig en direct vragen. Dit vergroot betrokkenheid en ik denk ook de kwaliteit. En waardeer je het bedrijf dan is het ook gewoon heel erg tof om dat de steunen met jouw aankopen, het bedrijf te volgen en het te zien groeien.

DUURZAAM LANDSCHAP, HEERLIJKE KAAS
 

Als ik naar een dorp verderop fiets zie ik een grotere diversiteit aan grassen en kruiden in de weilanden van een biologische bedrijf dan in dat van de buren, gangbare boeren. Ik denk dat de bodem ook rijker is aan soorten. Die diversiteit zorgt voor het aantrekken van insecten en daarmee vogels. Ik ben een vogelaar en waardeer dus enorm hoe deze bioboer zijn weiland inricht en beheert. Het is hun weiland maar al die weilanden bij elkaar zijn ons gezamenlijk landschap. En dat landschap zie ik het liefst vol leven. Deze bioboer draagt daaraan bij en daarnaast maken ze ook nog eens heerlijke kaas.

De impact van de melkveehouderij en kaas op het milieu is mij bekend. Cognitieve dissonantie zorgt ervoor dat ik het nog steeds veel eet. Door kaas bij deze boer te kopen weet ik in ieder geval wel dat mijn geld terecht komt bij fijne mensen, de koeien een relatief goed leven hebben en dat het landschap dat ik zo waardeer in stand blijft.

OPSCHALEN

Een korte keten gaat verder dan een potje jam en een stuk kaas. Gelukkig wordt de schaal en het assortiment steeds groter. Er moet een goede match komen tussen de lokale vraag en het aanbod. De Botma’s, een regeneratief akkerbouwbedrijf uit het Friese Engwierum, is een mooi voorbeeld. Ze telen wel twintig verschillende gewassen, verwerken dit tot voedselproducten en leveren aan regionale zorginstellingen, scholen en MKB. 

Nog een mooi voorbeeld is er eentje van onze zuiderburen. Ik was eens op bezoek bij het Academisch Ziekenhuis ZENO in Knokke-Heist en zij gooien het omgaan met eten over een totaal andere boeg. Met gezond, vers en biologisch eten willen ze het allerbeste voor de patiënten. Dit bevordert een sneller herstel en zorgt daardoor voor een kortere behandeltijd. Een win-win situatie als je het mij vraagt. Nog mooier is het feit dat het ziekenhuis dit gezonde, verse en biologische eten zelf is gaan verbouwen. Op een steenworpafstand van het ziekenhuis hebben ze land kunnen kopen of pachten en een boer ingehuurd voor de teelt van de gewassen. Tijdens mijn bezoek zag ik kisten vol met pompoenen en aardappelen bij het ziekenhuis staan. Zo kan het dus ook.

DE WEEK VAN ONS ETEN

Van 5 tot 12 oktober is het De Week van Ons Eten. Ik daag jullie uit wat meer uit de korte keten te eten. Maak een ommetje langs dat ene kraampje of bestel via een platform als De Streekboer. Je kunt natuurlijk ook een andere plek in de korte keten innemen maar weet dat de jamketen een taaie kan zijn.

BBENG X De Voedseltransitie
 

Als BBENG zijnde ondersteunen wij graag in de ontwikkeling van korte keten initiatieven. Wij helpen en denken mee over ontwikkelstappen, brengen samenwerkingen tot stand of schrijven subsidieaanvragen. Ook helpen we graag mee een merk in de markt te zetten.